Winter stokt boven Noordoost-Europa

Voor wie van winterweer houdt, zijn de weerkaarten op dit ogenblik erg frustrerend. Boven Scandinavië ligt een stevig  hogedrukgebied, met een kernwaarde van 1035 hPa. Vaak staat dat garant voor winterweer in onze omgeving. Niet zo deze keer. De luchtdrukgradiënt in onze regio is niet groot, waardoor er weinig of geen stroming staat in de onderste lagen van de atmosfeer. Omdat het de voorbije weken erg zacht was in West-Europa, stagneert deze zachte lucht in onze omgeving, om maar heel langzaam af te koelen tot waarden die normaal zijn voor deze tijd van het jaar. De winterkou blijft voorlopig haperen boven Denemarken en Duitsland.

Daarmee is nog eens aangetoond dat je een weerkaart maar correct kunt inschatten als je de voorgeschiedenis kent. Stel nu dat het de voorbije weken al stevig had gevroren, dan zou het ook met de huidige weerkaarten nog ijskoud zijn. In dat geval zou ook de zeewatertemperatuur veel lager zijn geweest. Op dit ogenblik is het zeewater aan de Westhinder-zandbank, zo'n 30 km uit onze kust, nog uitzonderlijk warm voor januari: bijna 10°C. Dat heeft een belangrijk gevolg: van zodra de wind van over zee gaat waaien, schiet de temperatuur de hoogte in. Ter vergelijking de temperatuur van het zeewater aan de Westhinder op dezelfde dag de voorbije jaren:

• 21/01/2014:     10°C
• 21/01/2013:      8°C
• 21/01/2012:      6°C
• 21/01/2011:      5°C
• 21/01/2010:      3°C

Het hoeft amper gezegd dat dit een heel verschil uitmaakt als de wind van over zee gaat waaien. In januari 2010 bracht die zeewind lucht van amper 3°C mee. Als de wind dan tijdens een vorstperiode tijdelijk een zeecomponent krijgt, zorgt die nauwelijks voor wat dooi. Daarom wordt terecht wel eens gezegd dat strenge winters zichzelf in stand houden. Hetzelfde geldt voor een zachte winter: ook die heeft de neiging om zichzelf in stand te houden. Een eventuele beginnende koude periode wordt meteen weer radicaal weggevaagd als de wind opnieuw van over zee gaat waaien.

Vooruitzichten
Voorlopig lijkt het er nog niet op dat de winterkou uit Scandinavië en Oost-Europa onze kant uit komt, maar de vorstgrens wordt ook niet teruggedreven. Een status quo, zeg maar. Het Scandinavisch-Russische hogedrukgebied blijft (tegen eerdere verwachtingen in) standhouden. Atlantische depressies botsen in onze omgeving tegen deze mastodont. Het ziet er naar uit dat we daarbij tot en met het weekend aan de zachte kant van de wintergrens blijven, met geregeld regen in Vlaanderen en winterse neerslag of sneeuw in de Ardennen. Dat zeggen we met het nodige voorbehoud, want de weermodellen zijn de jongste tijd al vaker wispelturig geweest.

Meer details over het weer de komende 10 dagen in het weerbericht op deze website.

De temperatuur deze middag in Europa (klik op de kaart om ze te vergroten): heel Noordoost-Europa zit in de vorst, maar de koude lucht raakt niet tot in de Lage Landen.